S.E.Ç. Sürdürülebilirlik Danışmanlığı ekibi olarak, BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri(SKH’ler) kapsamında oluşturulan kültürel gelişim göstergelerine (gösterge önerilerine, örneklere) dair bir çeviri gerçekleştirdik. Aşağıda bilginize sunuyoruz.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 1.4. (2030’a kadar özellikle yoksullar ve kırılgan durumdaki insanlar olmak üzere, bütün erkek ve kadınların ekonomik kaynaklara ulaşma, temel hizmetlere erişim, toprak ve diğer mülk türlerine sahip olma ve üzerinde kontrol kurabilme, miras, doğal kaynaklar, uygun yeni teknolojiler ve mikrofinansı da kapsayan finansal hizmetler gibi konularda eşit haklara sahip olmalarının güvence altına alınması)
Gösterge Önerileri:
- 30 dakikalık yürüme mesafesindeki temel kültürel hizmet ve kaynaklara (kütüphaneler, toplum merkezleri, sanat merkezleri, müzeler, yerel miras koruma merkezleri, vb.) erişimi olan erkeklerin ve kadınların oranı. (Erişimin güçlendirilmesi ve bunun bir insani gelişim aracı olarak sağlanması)
- Ülkenin nüfusunun devlet birimleri tarafından yönetilen kültürel topluluk altyapılarına (müzeler, kütüphaneler, medya kaynak merkezleri, sahne sanatları ile ilgili sergi mekânlarına) erişim durumu.
SKH 4.7. (2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir yaşam tarzları için eğitim, insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, barış ve şiddete başvurmama kültürünün geliştirilmesi, dünya vatandaşlığı ve kültürel çeşitliliğin ve kültürün sürdürülebilir kalkınmaya katkısının takdiri yoluyla bütün öğrenciler tarafından sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesi için gereken bilgi ve becerinin kazanımının sağlanması)
Gösterge Önerileri:
- Ortaöğretimin ilk iki yılında toplam öğretim saati sayısına oranla sanat eğitimine ayrılan öğretim saatlerinin yüzdesi (7 ve 8. sınıflar için)
- Özel eğitimde sanatsal veya kültürel disiplinlerden istihdam edilen personel ile ilk ve orta öğretimdeki toplam personelin yüzdesi.
- Bir kütüphaneye sahip olan ilk ve orta dereceli devlet okullarının yüzdesi.
- Son 12 ay içerisinde en az bir defaya mahsus olmak üzere kültürel bir faaliyete katılan nüfusun yüzdesi.
SKH 8.3. (Üretim faaliyetlerinin, insana yakışır istihdam yaratmanın, girişimciliğin, yaratıcılık ve yenilikçiliğin desteklendiği kalkınma odaklı politikaların desteklenmesi ve finansal hizmetlere erişim yoluyla mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin resmiyet kazanmalarının ve büyümelerinin teşvik edilmesi)
Gösterge Önerileri:
- İstihdam edilen toplam nüfus içerisinde kültürel ve sanatsal faaliyetlere iştirak eden kişilerin yüzdesi
- BM Kalkınma Yardımı Çerçeveleri’nin, Ulusal Kalkınma Planları’nın ve kültürü bütünleştiren yerel kalkınma planlarının yüzdesi.
- Yaratıcı ve kültürel etkinliklerin GSYH’ya katkısının yüzdesi/payı.
- Sanat ve kültür alanında teknik/mesleki eğitim ve öğretim ile yüksek öğretim sistemlerinin tutarlılığı ve kapsamı.
- Sanatçının statüsüne ilişkin UNESCO Tavsiye Kararı’na(1980) uygun olarak, özel sosyal koruma ve vergi yasaları uygulayan ve/veya kendi işinde çalışan sanatçıları destekleyecek tedbirleri uygulayan ülkelerin yüzdesi.
SKH 8.9. (2030’a kadar istihdam yaratan ve yerel kültür ve ürünlerini teşvik eden sürdürülebilir turizmin desteklenmesi için politikalar oluşturulması ve uygulanması)
Gösterge Önerisi:
- Turizm gelişim planlarının tümünde, ön-koşul olarak bir “kültürel etki değerlendirmesi” gerçekleştiren ulusal ve yerel yönetimlerin yüzdesi.
SKH 9.b (Sanayi çeşitliliği ve sanayi ürünlerinde değer artırımı için uygun bir politika ortamının yaratılması aracılığıyla gelişmekte olan ülkelerde yurt içi teknoloji gelişiminin, araştırma ve yenilikçiliğin desteklenmesi)
Gösterge Önerisi:
- Yaratıcı endüstrilerin gelişimi için ulusal bir strateji uygulayan ülke sayısı.
SKH 11.3. (2030’a kadar bütün ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmenin geliştirilmesi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimlerinin planlanması ve yönetilmesi için kapasitenin güçlendirilmesi)
Gösterge Önerisi:
- Belirli bir “kültürel etki değerlendirmesi” ile bütünleşmiş ulusal ve yerel kentsel kalkınma planlarının yüzdesi.
SKH 11.4. (Dünyanın kültürel ve doğal mirasının korunması ve gözetilmesi çabalarının artırılması)
Gösterge Önerileri:
- Tanımlanmış kültürel ve doğal miras öğelerinin sayısı
- Tehdit altındaki doğal ve kültürel miras varlıklarının sayısı.
- Kişi başına düşen halk kütüphanesi sayısı.
- Kültürel ve doğal kaynakların korunmasına ayrılan bütçenin yüzdesi.
- Kültürel ve doğal mirasın sürdürülebilirliği için çok boyutlu bir çerçevenin oluşması ve gelişim indeksi.
- Kültürel ve doğal mirası koruyan ve himaye eden kentsel politikalara sahip şehirlerin sayısı ve bölgesel dağılımı.
SKH 11.7. (2030’a kadar özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilerin güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil alanlara ve kamu alanlarına evrensel erişimlerinin güvence altına alınması)
Gösterge Önerileri:
- Kentsel arazi üzerinde kamuya açık alanlarla (sokaklar, meydanlar, bahçeler, parklar vb.) tahsis edilen kentsel alanın oranı.
- Toplam kentsel arazi üzerindeki kamu korunaklı tesislere (kütüphaneler, müzeler, vb.) tahsis edilen kentsel arazinin oranı.
SKH 12.b. (İstihdam yaratan ve yerel kültür ve ürünlerini teşvik eden sürdürülebilir bir turizm için sürdürülebilir kalkınma etkilerini denetlemeye olanak sağlayan araçlar geliştirilmesi ve uygulanması)
Gösterge Önerisi:
- Kültürel bir bütünlük barındıran, ulusal ve yerel sürdürülebilir turizm geliştirme strateji ifadelerinin yüzdesi.
SKH 13.1. (İklimle ilgili tehlikelere ve doğal afetlere karşı dayanıklılığın ve uyum kapasitesinin bütün ülkelerde güçlendirilmesi)
Gösterge Önerisi:
- Çevresel sürdürülebilirliğin desteklenmesinde kültürel etkinliklerin rolünü kapsayan ulusal ve yerel iklim değişikliği strateji ifadelerinin yüzdesi.
SKH 16.10. (Ulusal mevzuata ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak bilgiye kamu erişiminin sağlanması ve temel özgürlüklerin korunması)
Gösterge Önerileri:
- Uluslararası standartlara dayanan ve kamu kurumlarından bilgiye erişim hakkını güvence altına alan uygulamaların varlığı.
- İfade, örgütlenme ve toplanma özgürlüğü konusunda uluslararası standartlara uyumu sağlayan yasal uygulamaların varlığı.
- Kullanıcıların bilgiye erişimini ve kullanımını desteklemek için düzenli olarak medya ve bilgi okuryazarlığı yetkinlikleri hakkında özel eğitim oturumları sağlayan kütüphanelerin yüzdesi.
Çeviri: S.E.Ç. Sürdürülebilirlik Danışmanlığı
Kaynak/Makale: “Recognazing The Role Of Culture To Strenghten The UN Post-2015 Development Agenda” (Yayım Tarihi: 12 Şubat 2015, http://www.culture2015goal.net)
"Sürdürülebilir Kalkınma Yolculuğu" 